Kruszwica to nie tylko produkcja margaryny, jezioro Gopło i słynna mysia wieża, ale także jeden z najlepiej zachowanych zabytków architektury romańskiej w Polsce - czyli Bazylika kolegiacka św. Piotra i Pawła w Kruszwicy.
Kolegiata jest orientowaną, trójnawową bazyliką filarową z transeptem. Prezbiterium jest wyodrębnione, kwadratowe, jednoprzęsłowe zakończone półkolistą absydą. Po obu jego stronach znajdują się prostokątne aneksy od wschodu zamknięte absydami, powstałe jeszcze w XII wieku.*1
Zachowały się cztery portale, portal bliżej transeptu posiada archiwoltę o prostokątnym przekroju i głowice kolumn z motywem bardzo uproszczonych liści.
Czwarty portal zapewne pełnił rolę porta mortuorum i w niego wmurowano płytę nagrobną Zofii Oporowskiej (zm. 1500), żony Jana Oporowskiego- starosty kruszwickiego.*2
Ciekawostki
Na zewnętrznych murach kościoła znajdują się romańskie ryty o niewyjaśnionej genezie. Zobaczymy m.in. granitowe ciosy z rytem: krzyża łacińskiego, krzyża greckiego i gałązki (jodły), oraz wirujący krzyż; pozostałe gmerki o różnych kształtach można uznać za osobiste znaki kamieniarzy.*3
Przy jednym z portali widać nacięcia kamienia oraz wytarcie po ostrzeniu szabli.
Cytaty ze stron:
*1 i *2 Wikipedia:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_kolegiacka_%C5%9Bw._Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Kruszwicy
*3 https://pojezierze24.pl/atrakcje-turystyczne/kruszwica-romanska-kolegiata-z-xii-wieku,814
Zdjęcia własne.
.JPG)
)
